50% koszty uzyskania przychodu a ulga dla młodych

• 2024-02-05
• Autor: Marcin Sądej

W naszym dzisiejszym artykule zastanowimy się nad sytuację, w której podatnik do 26. roku życia osiąga dochody z tytułu umowy o pracę wraz z przeniesieniem praw autorskich. W kontekście takich okoliczności należy rozpatrzyć, jaka korelacja występuje pomiędzy ulgą dla młodych a 50% kosztami uzyskania przychodu z tytułu praw autorskich.

50% koszty uzyskania przychodu

Prawnie dopuszczalna jest sytuacja, w której podatnik wykonujący swoje zadania w oparciu o zawartą umowę o pracę wytwarza określony utwór podlegający ochronie na mocy ustawy o prawach autorskich. Klasycznym przykładem takiego utworu będzie np. program komputerowy. Pojęcie utworu należy rozpatrywać w kontekście ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Osiągnięty przychód musi być bezpośrednio związany z korzystaniem z określonych praw autorskich lub pokrewnych albo rozporządzaniem nimi, stanowić skutek takiego korzystania lub rozporządzenia w postaci odpowiedniego wynagrodzenia autorskiego.

Podatnik, który przenosi prawa autorskie do tak wytworzonego utworu, może uwzględnić w rozliczeniu podatkowym 50% koszty uzyskania przychodu. W myśl bowiem art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy PIT – 50% koszty można uwzględnić w zakresie dochodu z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami.

Pamiętajmy, że konieczne jest rozróżnienie, jaka część wynagrodzenia obejmuje wynagrodzenie z tytułu pracy twórczej, a jaka część dotyczy czynności niechronionych prawem autorskim. W rezultacie z treści umowy o pracę (lub innego dokumentu) powinno więc wynikać, że obowiązki ze stosunku pracy obejmują także działalność twórczą, a wyodrębniona część wynagrodzenia stanowi honorarium za przeniesienie praw autorskich do utworu.

Ulga dla młodych

Ulga dla młodych jest zwolnieniem regulowanym w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT. W świetle tego przepisu wolne od podatku dochodowego są przychody ze stosunku pracy, stosunku służbowego, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy, otrzymane przez podatnika do ukończenia 26 roku życia – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł.

Taka treść przepisu oznacza, że w czasie gdy podatnik korzysta z opisanego zwolnienia, nie nalicza się kosztów uzyskania przychodu.

Zgodnie z art. 22 ust. 3b ustawy PIT – w przypadku zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8, stosuje się w wysokości nieprzekraczającej tej części przychodów z danego źródła, która podlega opodatkowaniu. Taka norma ma na celu przede wszystkim zapobieganie sytuacjom, w których podatnik korzystający ze zwolnienia podatkowego jednocześnie mógłby generować stratę z danego źródła przychodu. Do takiej sytuacji doszłoby, gdyby podatnik miał możliwość naliczania kosztów w okresie korzystania ze zwolnienia. W ten sposób, nawet po utracie prawa do zwolnienia, podatnik miałby sporą nadwyżkę kosztów, która mogłaby być odliczania od przyszłego dochodu jako strata.

Wykorzystanie z ulgi dla młodych a możliwość korzystania z 50% kosztów podatkowych

Przechodząc do meritum rozpatrywanego problemu, zastanówmy się, co w sytuacji, gdy w roku podatkowym podatnik wykorzysta cały limit ulgi dla młodych. Czy zatem po przekroczeniu kwoty przychodu zwolnionego, tj. 85 528 zł, istnieje możliwość, aby do części otrzymywanego wynagrodzenia w zakresie praw autorskich stosować 50% koszty uzyskania przychodów?

W celu odpowiedzi na tak postawione pytanie, należy sięgnąć do treści art. 22 ust. 9aa ustawy PIT, gdzie ustawodawca wskazał, że w przypadku zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, suma łącznych kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, oraz przychodów zwolnionych od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Taka treść przepisu oznacza zatem, że suma przychodów zwolniony od podatku w ramach ulgi dla młodych oraz łącznych 50% kosztów uzyskania przychodu nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 85 528 zł.

W rezultacie, gdy podatnik utraci prawo do zwolnienia na skutek ukończenia 26. roku życia, będzie miał prawo do kosztów autorskich w maksymalnej kwocie 85 528 zł pomniejszonych o przychody objęte zerowym PIT.

Jeżeli natomiast podatnik utraci prawo do zwolnienia na skutek przekroczenia w roku podatkowym kwoty 85 528 zł przychodu zwolnionego w ramach ulgi dla młodych, to w dalszej części roku nie ma prawa do stosowania 50% kosztów uzyskania przychodu.

Możemy wskazać, że art. 22 ust. 9aa ustawy PIT ma na celu zapobieżenie sytuacji, w której pracownik będzie korzystał z podwójnej preferencji podatkowej, tj. ze zwolnienia od podatku oraz z 50% kosztów w odniesieniu do podlegającej opodatkowaniu nadwyżki ponad kwotę korzystającą ze zwolnienia.

Obowiązki pracodawcy w związku ze stosowaniem ulgi dla młodych

Zasadniczo ulga dla młodych przysługuje pracownikom z mocy prawa. Powoduje to, że pracodawca, pełniący rolę płatnika, nie pobiera zaliczek na podatek w trakcie roku.

Przy czym podkreślmy, że na podstawie art. 32 ust. 1f ustawy PIT – jeżeli podatnik złoży płatnikowi pisemny wniosek o pobór zaliczek bez stosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148, płatnik pobiera zaliczki bez stosowania tego zwolnienia najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek. Wniosek ten składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego.

Jeśli pracownik nie złożył płatnikowi wspomnianego wniosku, to przychodów zwolnionych z opodatkowania w oparciu o ulgę dla młodych płatnik nie uwzględnia w podstawie obliczenia zaliczek na podatek dochodowy pracownika – do wysokości nieprzekraczającej w tym roku kwoty 85 528 zł. Dopiero od nadwyżki ponad kwotę korzystającą ze zwolnienia od podatku płatnik powinien pobierać zaliczki na podatek dochodowy z uwzględnieniem wspomnianych ograniczeń.

Jak zatem widać z zaprezentowanej analizy, istnieje ścisły związek pomiędzy ulgą dla młodych a 50% kosztami uzyskania przychodów. Dla wielu podatników może być sporym zaskoczeniem, że po wykorzystaniu całego limitu zwolnienia w ramach ulgi dla młodych podatnik nie może skorzystać z 50% kosztów w zakresie praw autorskich.

Oferta porad prawnych

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w zakresie zarządzania nieruchomościami wspólnymi lub masz pytania dotyczące funduszu remontowego, nasz zespół doświadczonych prawników jest dostępny online, aby oferować profesjonalne porady i wsparcie w przygotowaniu niezbędnych dokumentów. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać szybką i efektywną pomoc prawną dostosowaną do Twoich indywidualnych potrzeb.