Czy w okresie zawieszenia działalności można uzyskiwać przychody?

• 2024-01-22
• Autor: Marcin Sądej

Powszechnie wiadomo, że każdy przedsiębiorca ma prawo do zawieszenia działalności gospodarczej. Taki stan wiąże się z brakiem możliwości prowadzenia działalności. Jednakże pojawia się w związku z tym pytanie, czy na skutek poprzednich zdarzeń podatnik może w okresie zawieszenia działalności uzyskiwać przychody? Postaramy się wyjaśnić tę problematykę w dzisiejszym artykule.

Zawieszenie działalności gospodarczej

Celem przybliżenia problematyki przedstawmy następującą sytuację. Podatnik prowadzący JDG wynajmuje lokal użytkowy w ramach działalności. Umowa jest zawarta na 4 lata, jednakże po 2 latach podatnik postanowił zawiesić działalność gospodarczą. Pomimo zawieszenia działalności umowa najmu jest nadal ważna i najemca płaci określony w umowie czynsz. Czy zatem w tej sytuacji podatnik może w okresie zawieszenia działalności uzyskiwać czynsz z najmu? Aby udzielić odpowiedzi na to pytanie, należy po pierwsze sięgnąć do ustawy – Prawo przedsiębiorców.

Z art. 22 ustawy Prawo przedsiębiorców wynika, że przedsiębiorca, który nie zatrudnia pracowników, może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na dowolny czas. Przepisy wskazują bowiem, że można zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni.

Zawieszenie działalności gospodarczej odbywa się poprzez formularz CEIDG. Zarówno zawieszenie działalności, jak i jej wznowienie następują na wniosek przedsiębiorcy. Natomiast okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej i trwa do dnia wskazanego w tym wniosku albo we wniosku o wznowienie wykonywania działalności gospodarczej.

Dozwolone działania przedsiębiorcy w okresie zawieszenia działalności gospodarczej

Następnie należy przejść do przepisów, które regulują czynności, jakie przedsiębiorca może podejmować w okresie zawieszenia działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 26 ustawy – z chwilą wykreślenia z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej przedsiębiorca będący osobą fizyczną nie może wykonywać działalności gospodarczej.

Jak wskazuje art. 25 ust. 1 omawianej ustawy, w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Kluczowe w tym przepisie jest to, że norma posługuje się zwrotem „bieżące przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.”

Następnie musimy wskazać na treść art. 25 ust. 2 ustawy – Prawo przedsiębiorców. W myśl tego przepisu w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca:

1. może wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w tym rozwiązywania zawartych wcześniej umów;
2. może przyjmować należności i jest obowiązany regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
3. może zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
4. ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
5. wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa;
6. może osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
7. może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą;
8. może powołać albo odwołać zarządcę sukcesyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. poz. 1629 oraz z 2019 r. poz. 1495).

Z powyższego katalogu szczególnego znaczenia nabiera pkt 2, który wskazuje, że w okresie zawieszenia działalności gospodarczej podatnik może przyjmować należności i jest obowiązany regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.

W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Za takie zachowanie uznane będzie uzyskiwanie przychodów z umowy najmu w czasie zawieszenia działalności gospodarczej. W ten bowiem sposób przedsiębiorca zachowuje źródło przychodów z najmu do czasu wznowienia działalności gospodarczej. Warto w tym miejscu przywołać treść wyroku WSA w Poznaniu z dnia 25 maja 2017r., nr III SA/Po 150/17:

„Zawieszenie działalności gospodarczej to nadal formalne istnienie przedsiębiorstwa, czyli wypełnianie obowiązków związanych z ww. postępowaniami sądowymi, podatkowymi i administracyjnymi, związanymi z działalnością gospodarczą, a także poddanie się kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą.”

Jeżeli chodzi natomiast o kwestie podatkowe, to należy wskazać, że również w okresie zawieszenia działalności gospodarczej podatnik ma obowiązek składania deklaracji podatkowych oraz rozliczania podatku, jeżeli uzyskuje przychody z działalności.

Na potwierdzenie tej tezy należy przywołać treść art. 99 ust. 7a ustawy VAT, który wskazuje, że w przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji podatkowych za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy.

Jednakże w myśl art. 99 ust. 7b pkt 5 ustawy VAT opisane zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych nie dotyczy okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Taką właśnie czynnością jest wykonywanie odpłatnej usługi najmu w okresie działalności gospodarczej. Na tej podstawie podatnik uzyskujący zysk z wynajmu nieruchomości w czasie zawieszenia działalności gospodarczej jest zobowiązany do złożenia deklaracji VAT oraz zapłaty podatku VAT.

Przechodząc do podsumowania, należy wskazać, że możliwe jest uzyskiwanie przychodów z działalności gospodarczej w okresie jej zawieszenia. Przedsiębiorcy muszą jednak pamiętać o konieczności rozliczenia podatku oraz składania deklaracji z tego tytułu.