Grunt rolny częściowo zajęty na farmę fotowoltaiczną – podatek rolny czy od nieruchomości?

• 2024-01-25
• Autor: Marcin Sądej

Instalacja farmy fotowoltaicznej rodzi dla właściciela gruntu rolnego pytanie o rodzaj zobowiązania podatkowego, jakie powinien opłacać w takim przypadku. Dodatkowo nie jest wykluczone równoległe, częściowe wykorzystywanie gruntu do dalszej działalności rolniczej.

Podatki majątkowe od nieruchomości

W pierwszej kolejności wskażmy, że zgodnie z art. 1 ustawy o podatku rolnym opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Jednocześnie należy mieć na względzie, że art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wskazuje, iż opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.

Kluczowym kryterium rozróżniającym jest tutaj zajęcie gruntów rolnych na prowadzenie działalności gospodarczej.

Przez zwrot „grunty zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej” należy rozumieć faktyczne wykonanie na gruncie konkretnych czynności, działań powodujących osiągnięcie zamierzonych celów lub konkretnego rezultatu związanych z prowadzoną działalności gospodarczą.

Na gruncie muszą być zatem wykonane konkretne czynności powodujące dokonanie zamierzonych celów lub osiągnięcie konkretnego rezultatu związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą. Sformułowanie „gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej” należy więc rozumieć w ten sposób, że na gruncie muszą być wykonywane rzeczywiste czynności składające się na prowadzenie działalności gospodarczej. Czynności te muszą być wykonywane w sposób trwały i tak, że w zasadzie wykluczają prowadzenie innej działalności.

Podkreślenia wymaga też, że czym innym jest zajęcie gruntu na działalność gospodarczą, a czym innym związanie gruntu z działalnością gospodarczą.

Grunty rolne z farmami fotograficznymi podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości

W ocenie sądów administracyjnych nie ma znaczenia, czy grunt rolny jest zajęty w całości, czy też jedynie w części na funkcjonowanie farmy fotowoltaicznej. W takim przypadku całość podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Zamontowanie instalacji fotowoltaicznej oznacza zajęcie całego gruntu na potrzeby działalności gospodarczej, co uzasadnia opodatkowanie podatkiem od nieruchomości, a nie podatkiem rolnym.

W wyroku WSA w Gdańsku z dnia 07.03.2023 r., I SA/Gd 1071/22, wskazał, że nie tylko przestrzenie pomiędzy panelami należy traktować jako zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej, jako element gruntów niezbędny i wykorzystywany do osiągnięcia zamierzonego rezultatu, jakim jest instalacja i eksploatacja farmy fotowoltaicznej w celu pozyskiwania energii elektrycznej, ale także pozostałą, ogrodzoną przestrzeń, na której znajduje się farma fotowoltaiczna.

Grunt pomiędzy panelami, jak również pomiędzy panelami a ogrodzeniem należy kwalifikować jako zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej, a zatem niezbędny do osiągnięcia zamierzonego rezultatu, tj. instalacji i eksploatacji farmy fotowoltaicznej w celu pozyskiwania energii elektrycznej.

Jak wskazał WSA w Szczecinie w wyroku z dnia 28.04.2021 r., I SA/Sz 216/21:

W przypadku farmy fotowoltaicznej na gruntach rolnych za grunty zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej należy uznać nie tylko powierzchnię faktycznie zajętą przez zainstalowane kolektory słoneczne i inne urządzenia niezbędne dla ich prawidłowego funkcjonowania, ale również przestrzenie dzielące rzędy paneli fotowoltaicznych.

Przyjmuje się, że pełne wykorzystanie potencjału kolektorów słonecznych wymaga odstępów na tyle dużych, aby poszczególne panele fotowoltaiczne nie zacieniały się wzajemnie. Poza tym istnieje potrzeba zabezpieczenia wolnej przestrzeni na prowadzenie wszelkich czynności porządkowych, naprawczych i konserwacyjnych w celu prawidłowego funkcjonowania poszczególnych obiektów farmy słonecznej.

W świetle powyższego można też przyjąć, że nawet jeżeli na gruntach w pewnym zakresie realizowana jest działalność rolnicza, to jednak ma ona charakter ograniczony. To zatem prowadzi do wniosku, że taki grunt nie może być uznany za związany z prowadzeniem działalności rolniczej.

W konsekwencji właściwe rozumienie przesłanki zajęcia gruntów na prowadzenie działalności gospodarczej, oznacza uwzględnienie rodzaju i specyfiki danej działalności.

Jednocześnie zachodzi tu konieczność zabezpieczenia wolnej przestrzeni dla prowadzenia różnych czynności, tj. porządkowych, naprawczych, czy konserwacyjnych, a przy tym na tych gruntach nie jest wyłączona możliwość prowadzenia innego rodzaju działalności, w tym rolniczej, a zatem prowadzonej przy okazji. Nie ma to jednak wpływu na opodatkowanie takich gruntów, o ile są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej oraz jest to zasadniczy – gospodarczy cel ich wykorzystywania.

Nawet częściowe tylko zajęcie gruntu rolnego przez infrastrukturę elektrowni (pod stołami), z równoczesną produkcją rolną na pozostałym obszarze nie pozwala na skorzystanie z opodatkowania podatkiem rolnym (WSA w Szczecinie w wyroku z 11.09.2019 r., I SA/Sz 239/19).

Przyjmuje się, że w przypadku występowania farmy fotowoltaicznej na gruncie rolnym cała powierzchnia jest zajęta na prowadzenie działalności gospodarczej, nawet jeżeli grunt jest częściowo wykorzystywany do działalności. Nie ma zatem znaczenia, że tylko na części danego gruntu zamontowane są farmy fotowoltaiczne. Także grunt pomiędzy panelami, jak też pomiędzy panelami a ogrodzeniem, należy traktować jako zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej.