Mamy 12 503 opinii naszych Klientów
Z uwagi na wykonywaną pracę zarobkową w różnych krajach podatnik z Polski może uzyskiwać zarówno emeryturę krajową, jak i zagraniczną. W takiej sytuacji pojawia się pytanie, w jaki sposób emeryt powinien dokonać rozliczenia podatku dochodowego oraz czy może wybrać kraj rozliczenia emerytury.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy PIT – osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). W myśl art. 3 ust. 1a tejże – za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
W świetle natomiast art. 12 ust. 7 ustawy PIT przez emeryturę lub rentę rozumie się łączną kwotę świadczeń emerytalnych i rentowych, w tym kwoty emerytur kapitałowych wypłacanych na podstawie ustawy o emeryturach kapitałowych, wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych.
WAŻNE!
Emerytura jest kwalifikowana jako przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem PIT. Zastosowanie ma skala podatkowa określona w art. 27 ust. 1 ustawy PIT.
Należy jednak pamiętać, że przepisy polskiej ustawy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Ocena, czy podatnik podlega w Rzeczypospolitej Polskiej ograniczonemu czy nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, powinna być dokonana w każdym przypadku indywidualnie z uwzględnieniem postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Przypomnijmy, że w świetle art. 91 ust. 2 Konstytucji ratyfikowane umowy międzynarodowe mają pierwszeństwo przed ustawą.
Chociaż postanowienia konkretnych umów międzynarodowych w tym zakresie mogą być różne, to jednak w większości przypadku treść art. 18 danej umowy (który przeważnie odnosi się do emerytur i świadczeń podobnych) jest zbliżona. Przykładowo, jeżeli odniesiemy się do art. 18 polsko-włoskiej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania z dnia 21 czerwca 1985 r., to przeczytamy tam, że z zastrzeżeniem artykułu 19 ustęp 2, emerytury oraz inne podobne świadczenia wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z tytułu zatrudnienia w przeszłości będą opodatkowane tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym ich odbiorca ma miejsce zamieszkania. Stosownie do zastrzeżenia art. 19 ust. 2 lit. a tej umowy, każda emerytura wypłacana bezpośrednio bądź z funduszy Umawiającego się Państwa lub jego jednostki politycznej, administracyjnej bądź władzy lokalnej każdej osobie fizycznej z tytułu usług, świadczonych na rzecz tego Państwa lub jednostki, lub władzy, będzie opodatkowana wyłącznie w tym Państwie. Jednakże taka emerytura będzie opodatkowana tylko w drugim Umawiającym się Państwie, jeśli osoba fizyczna jest obywatelem oraz ma stałe miejsce zamieszkania w tym Państwie (art. 19 ust. 2 lit. b umowy).
W konsekwencji wyjątek od zasady ogólnej dotyczy wyłącznie emerytur wypłacanych w związku z pełnieniem funkcji publicznych (np. sędziego czy prokuratora). Natomiast zasada ogólna wynikająca z treści art. 18 umowy jednoznacznie wskazuje, że emerytury są opodatkowane wyłącznie w miejscu zamieszkania podatnika.
W związku z powyższym zauważyć trzeba, że co do zasady emerytury oraz inne podobne świadczenia, wypłacane z tytułu zatrudnienia w przeszłości, podlegają opodatkowaniu tylko w państwie zamieszkania osoby, której są wypłacane. W tych okolicznościach nie ma zatem znaczenia miejsce położenia organu emerytalnego, który wypłaca świadczenie. Decydujące jest tylko miejsce zamieszkania podatnika utożsamiane z jego rezydencją podatkową. Na potwierdzenie powyższego warto przywołać chociażby treść interpretacji Dyrektora KIS z dnia 1.08.2019 r., nr 0115-KDIT2-2.4011.206.2019.1.MU:
„Biorąc pod uwagę opisany stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny, należy uznać, iż dochody z tytułu otrzymywania wskazanej we wniosku emerytury socjalnej z Włoch oraz emerytury z Polski podlegają opodatkowaniu zgodnie z art. 18 umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania tylko w państwie zamieszkania, tj. we Włoszech. Tym samym emerytury te nie podlegają opodatkowaniu w Polsce.”
Takie rozwiązanie oznacza, że nie znajdzie w tym przypadku zastosowania metoda unikania podwójnego opodatkowania, ponieważ dochód z emerytury podlega rozliczeniu podatkowemu tylko w jednym kraju.
Przykład 1.
Osoba fizyczna mieszkająca na stałe w Polsce uzyskuje emeryturę zarówno w Polsce, jak i we Włoszech. W takim przypadku oba świadczenia podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce jako w kraju miejsca zamieszkania. Włoska emerytura nie będzie opodatkowana we Włoszech.
Przykład 2.
Osoba fizyczna mieszkająca na stałe we Włoszech uzyskuje emeryturę z Polski. Pomimo tego, że emerytura jest wypłacana przez polski ZUS, to opodatkowanie odbywać się będzie według włoskich przepisów podatkowych. Podatnik nie ma obowiązku składania w Polsce żadnych deklaracji podatkowych z tego tytułu.
WAŻNE!
Przepisy umów międzynarodowych mogą w różny sposób kształtować zakres opodatkowania emerytury. Każdorazowo należy sięgnąć do właściwych przepisów danej umowy. Można jednak stwierdzić, że w większości przypadków miejsce opodatkowania emerytury będzie związane z miejscem zamieszkania podatnika.
Na zakończenie należy także przypomnieć, że umowy międzynarodowe regulują nie tylko kraj opodatkowania emerytury, ale i zasady ustalania miejsca zamieszkania podatnika. W konsekwencji, zastanawiając się nad kwestią rozliczenia emerytur, należy poddać analizie nie tylko regulacje polskiej ustawy PIT, ale i przepisy międzynarodowe.
Emerytura z Niemiec i Polski
Jan Kowalski, po latach pracy zarówno w Polsce, jak i w Niemczech, przeszedł na emeryturę. Jako mieszkaniec Polski, otrzymuje świadczenia emerytalne z obu krajów. Zgodnie z polskim prawem podatkowym i umową o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Niemcami, całość jego emerytur podlega opodatkowaniu tylko w Polsce. Jan musi zatem zadeklarować zarówno polską, jak i niemiecką emeryturę w swoim polskim zeznaniu podatkowym, stosując skale podatkową określoną w ustawie PIT. To pokazuje, jak umowy międzynarodowe wpływają na rozliczenie emerytur międzynarodowych, zapewniając, że emerytura jest opodatkowana tylko w kraju rezydencji podatnika.
Emerytura z USA mieszkańca Polski
Maria Nowak, emerytka mieszkająca w Polsce, otrzymuje emeryturę z Polski oraz z systemu Social Security w Stanach Zjednoczonych. Zgodnie z polskimi przepisami podatkowymi oraz umową o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a USA, Maria musi uwzględnić swoje amerykańskie świadczenie emerytalne w polskim zeznaniu podatkowym. Ponieważ Polska jest jej krajem rezydencji, cała emerytura z USA podlega opodatkowaniu w Polsce, bez konieczności płacenia podatku w Stanach Zjednoczonych. Maria korzysta z ulgi podatkowej w Polsce, aby uniknąć podwójnego opodatkowania tego samego dochodu.
Emerytura z Francji opodatkowana we Francji
Tomasz Lewandowski, emeryt mieszkający we Francji, ale otrzymujący emeryturę zarówno z Polski, jak i z Francji, stoi przed inną sytuacją. Zgodnie z francuskimi przepisami i umową o unikaniu podwójnego opodatkowania między Francją a Polską, jego polska emerytura jest opodatkowana we Francji, gdzie Tomasz ma swoje miejsce zamieszkania. Polska emerytura musi zostać zadeklarowana we Francji, a Tomasz korzysta z mechanizmów przewidzianych w umowie międzynarodowej, aby uniknąć podwójnego opodatkowania. Przykład ten pokazuje, jak ważne jest zrozumienie przepisów umów międzynarodowych regulujących opodatkowanie emerytur dla osób otrzymujących świadczenia z różnych krajów.
Rozliczanie emerytur polskich i zagranicznych wymaga dokładnego zrozumienia przepisów krajowych oraz międzynarodowych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Podatnicy otrzymujący emerytury z różnych krajów muszą uwzględnić te świadczenia w swoim zeznaniu podatkowym w kraju rezydencji, korzystając z przewidzianych ulg, aby uniknąć podwójnego opodatkowania. Każda sytuacja wymaga indywidualnej analizy, co pozwala na prawidłowe i optymalne rozliczenie podatkowe.
Potrzebujesz pomocy w rozliczeniu PIT z emerytur polskiej i zagranicznej? Skorzystaj z naszych porad prawnych online i profesjonalnego wsparcia w przygotowaniu niezbędnych pism. Zadbamy o optymalne rozwiązania podatkowe dla Twojej sytuacji! Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami...
>> więcej informacji o autorze
