Jednorazowa amortyzacja składnika wykupionego z leasingu

• 2024-01-24
• Autor: Marcin Sądej

Praktyka pokazuje, że w przeważającej większości przypadków samochód po wykupie z leasingu jest przeznaczany na cele prywatne. Trzeba jednak pamiętać, że możliwe jest też inne rozwiązanie, gdzie po wykupie pojazd zostaje zaliczony do środków trwałych. W związku z tym warto zastanowić się, czy w takim przypadku możliwa jest jednorazowa amortyzacja.

Zaliczenie auta wykupionego z leasingu do środków trwałych

Jeżeli po wykupie z leasingu samochód ma być przeznaczony na cele firmowe i dalej wykorzystywany na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, to podatnik powinien zaliczyć go do środków trwałych zgodnie z art. 22a ust. 1 ustawy PIT. Według tego przepisu środkiem trwałym jest składnik majątku o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok.

Na mocy art. 22n ust. 4 ustawy PIT zapisów dotyczących środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonuje się w ewidencji najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania.

W kontekście ewentualnego zbycia przed tym okresem należy zwrócić uwagę na regulacje art. 23 ust. 1 pkt 49 ustawy PIT, zgodnie z którym – kosztami uzyskania przychodów nie mogą być wydatki poniesione na zakup zużywających się stopniowo rzeczowych składników majątku przedsiębiorstwa, niezaliczanych zgodnie z odrębnymi przepisami do środków trwałych – w przypadku stwierdzenia, że składniki te nie są wykorzystywane dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, lecz służą celom osobistym podatnika, pracowników lub innych osób, albo bez uzasadnienia znajdują się poza siedzibą przedsiębiorstwa.

Podobnie wynika z wyroku WSA we Wrocławiu z 10 października 2014 r., sygn. akt I SA/Wr 1673/14:

Przykładowo, jeżeli po wykupie z leasingu podatnik zaliczy całą wartość początkową do kosztów i przed upływem roku sprzeda (daruje) taki środek trwały, to będzie zobligowany do skorygowania całego wydatku zaliczonego w koszty.

Jednorazowa amortyzacja samochodu wykupionego z leasingu

Wartość początkowa środków trwałych podlega ujęciu w kosztach poprzez odpisy amortyzacyjne. Zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy PIT za wartość początkową środków trwałych – w razie odpłatnego nabycia – uważa się cenę ich nabycia, a jeżeli były używane przez podatnika przed wprowadzeniem ich do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, i nie były wcześniej amortyzowane – cenę ich nabycia, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej. W konsekwencji wartością początkową będzie cena wynikająca z faktury „wykupowej”.

W pierwszej kolejności wskażmy, że zgodnie z art. 22d ust. 1 ustawy PIT – podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, których wartość początkowa, określona zgodnie z art. 22g, nie przekracza 10 000 zł; wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania. Takie składniki nie podlegają ujęciu w ewidencji ŚT.

Powyższe oznacza, że jeżeli wartość wykupionego z leasingu pojazdu nie przekracza 10 000 zł, to podatnik może zrezygnować z odpisów amortyzacyjnych i całą wartość pojazdu ująć jednorazowo w kosztach podatkowych.

Następnie zauważmy, że w myśl art. 22k ust. 7 ustawy PIT – podatnicy, w roku podatkowym, w którym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 11, oraz mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50 000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych.

Przy takiej jednorazowej amortyzacji podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w ust. 7, nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych.

W świetle wyżej cytowanych przepisów, z możliwości jednorazowej amortyzacji mogą skorzystać:

• mali podatnicy lub
• podatnicy, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej.

Określenie „mały podatnik” zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 20 ustawy PIT. Zgodnie z jego treścią jest to podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro, a w przypadku przedsiębiorstwa w spadku również przychodu ze sprzedaży u zmarłego przedsiębiorcy; przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.

Powołane wyżej przepisy wykluczają możliwość dokonywania jednorazowo odpisów amortyzacyjnych, w stosunku do niektórych środków trwałych (np. w stosunku do samochodów osobowych) oraz niektórych podatników (niespełniających kryteriów małego podatnika.

W świetle powyższego z jednorazowej amortyzacji nie skorzystają pojazdy samochodowe. Nie ma natomiast przeszkód, aby amortyzować jednorazowo pojazdy ciężarowe czyli pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony.

Natomiast dla samochodów osobowych podstawowa stawka amortyzacji wynosi 20%, co oznacza, że do całkowitego zamortyzowania pojazdu dojdzie dopiero po okresie 5 lat. Co istotne, ewentualna darowizna środka trwałego nie powoduje konieczności korekty uprzednio dokonanych odpisów amortyzacyjnych. W tym zakresie lepszym rozwiązaniem jest ujęcie mienia w ewidencji ŚT i zaliczenie składnika do środka trwałego. Darowizna środka trwałego nie oznacza bowiem konieczności dokonania korekty kosztu podatkowego. Potwierdza to interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 15.02.2017 r., nr 1061-IPTPB1.4511.1050.2016.1.MM:

Należy jednocześnie podkreślić, że za koszt podatkowy nie może być uznana niezamortyzowana wartość początkowa środka trwałego pozostała na dzień ewentualnej darowizny środka trwałego.

Podsumowując powyższe ustalenia, należy zaznaczyć, że po zakończonym leasingu podatnik nie tylko może dokonać wykupu prywatnego, ale również i wykupu do majątku firmowego. W tym jednak przypadku pojawia się kwestia odpowiedniego zamortyzowania wartości początkowej.