Kara za sprzedaż bez działalności

• 2024-01-25
• Autor: Marcin Sądej

Prowadzenie sprzedaży przez internet dokonywane w sposób zorganizowany oraz ciągły stanowi działalność gospodarczą. Możliwe jest również dokonywanie sprzedaży prywatnego majątku, które w ten sposób nie jest kwalifikowane. Z uwagi na trudności z prawidłowym rozróżnieniem zastanowimy się, jaki jest katalog potencjalnych kar za dokonywanie sprzedaży bez działalności.

Rozróżnienie pomiędzy sprzedażą w ramach działalności a sprzedażą prywatną

Jeżeli na kwestie handlu przez internet towarami popatrzymy z perspektywy ustawy PIT, to należy wskazać, że uzyskany z tego tytułu przychód może zostać zakwalifikowany jako:

• pozarolnicza działalność gospodarczą (pkt 3),
• odpłatne zbycie rzeczy (pkt 8).

W kontekście powyższego kluczowe jest zatem odróżnienie prywatnej sprzedaży od sprzedaży wykonywanej w ramach działalności gospodarczej. Jeżeli bowiem odpłatne zbycie nie nastąpiło w zakresie działalności gospodarczej i miało miejsce po upływie okresu półrocznego, to taka sprzedaż w ogóle nie podlega opodatkowaniu podatkiem PIT.

Celem wyjaśnienia należy odnieść się do zawartej w art. 5a pkt 6 ustawy PIT definicji działalności gospodarczej. Zgodnie z tym przepisem pozarolnicza działalność gospodarcza oznacza działalność zarobkową:

a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Co istotne, prowadzenie działalności gospodarczej nie jest w kontekście podatku PIT uwarunkowane formalną rejestracją w CEIDG. Dla oceny, czy w zakresie handlu internetowego mamy do czynienia z pozarolniczą działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy PIT, ważne jest jedynie to, czy ogół działań podatnika ma charakter zarobkowy, zorganizowany oraz ciągły. Jak wskazał NSA w wyroku z dnia 18.04.2014 r., sygn. akt II FSK 1344/12, jednym z elementów pozwalającym odróżnić działalność gospodarczą od innych form aktywności i zarobkowania osób fizycznych jest jej ciągłość. Przesłanka ta ma na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć jednorazowych (względnie podejmowanych sporadycznie). Nie należy jej jednak rozumieć jako konieczność wykonywania działalności bez przerwy (np. przez cały rok, cały miesiąc, a tym bardziej przez cały dzień). Istotny jest zamiar powtarzalności określonych czynności celem osiągnięcia dochodu.

W konsekwencji możemy wskazać, że jeżeli sprzedaż ma charakter incydentalny, niezaplanowany, niezorganizowany, to nie można zatem przyjąć, że sprzedaż miała charakter zorganizowany i ciągły.

Sankcje za prowadzenie sprzedaży bez działalności

W przypadku sprzedaży prywatnej podatek dochodowy nie występuje, jeżeli od końca miesiąca nabycia upłynął okres dłuższy niż pół roku. W przypadku gdy podatnik dokonuje błędnej kwalifikacji i uznaje, że pomimo działalności zorganizowanej oraz ciągłej jego sprzedaż nie podlega opodatkowaniu, dochodzi do niezapłacenia podatku. W tym zakresie wskażmy, że zgodnie z art. 54 Kodeksu karnego skarbowego (K.k.s.) podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.

Dodatkowo można też wskazać na treść art. 56 K.k.s., który stanowi, że podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.

Od odpowiedzialności w powyższym zakresie można uchylić się poprzez zastosowanie instytucji czynnego żalu. Jak podaje art. 16 § K.k.s. – nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.

Inne regulacje stanowiące o sankcjach za sprzedaż bez działalności

Jeżeli chodzi o pozostałe przepisy, które wiążą się dokonywaniem sprzedaży bez działalności, to można tutaj wskazać na treść art. 60(1) Kodeksu wykroczeń (K.w.), który podaje – kto wykonuje działalność gospodarczą bez wymaganego zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, wpisu do rejestru działalności regulowanej lub bez wymaganej koncesji albo zezwolenia, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny.

Mając powyższe na uwadze, należy zatem wskazać, że odpowiedzialność za prowadzenie sprzedaży bez działalności gospodarczej jest sankcjonowana zarówno poprzez regulacje K.k.s., jak i K.w. Dodatkowo w przypadku nieterminowego rozliczenia podatku od działalności należy także liczyć się z koniecznością zapłaty odsetek od zaległości podatkowych.