Mamy 12 503 opinii naszych Klientów
Podatnicy różnych podatków są zobowiązani do składania deklaracji podatkowych w różnych terminach. Nie można tego pojęcia wiązać wyłącznie z deklaracjami PIT składanymi do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. W rezultacie tematyka konsekwencji złożenia deklaracji podatkowej po terminie jest zagadnieniem aktualnym w ciągu całego roku.
Na wstępie warto wskazać, że pod pojęciem deklaracji mieści się wiele dokumentów, których złożenie może być obowiązkiem podatnika. Jak bowiem wskazuje definicja zawarta w art. 3 pkt 5 Ordynacji podatkowej – poprzez deklaracje rozumie się również zeznania, wykazy, zestawienia, sprawozdania oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci.
Już na wstępie podaliśmy, że okoliczność złożenia deklaracji podatkowej to nie tylko roczne zeznania PIT. W zależności od okoliczności faktycznych różne podmioty (zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne) mogą być zobowiązane do składania odmiennych deklaracji w określonych ustawowo terminach. Przykładowo podatnicy prowadzący działalność gospodarczą i mający status czynnych podatników VAT są zobligowani do składnia miesięcznych lub kwartalnych deklaracji VAT. Osoby dokonujące czynności związanych z wyrobami akcyzowymi mają obowiązek składania deklaracji na podatek akcyzowy. Natomiast właściciele są zobowiązani do składania informacji IN-1 w zakresie posiadanych nieruchomości, których dotyczy podatek od nieruchomości.
Takie przykłady można mnożyć. Istotne jest jednak to, aby wskazać, że nie z każdą deklaracją czy zeznaniem wiąże się konieczność zapłaty podatku. Wiele dokumentów ma charakter wyłącznie informacyjny. Tytułem przykładu można wskazać na informację IN-1, IR-1, ZAP-3 czy VAT-26.
WAŻNE!
Definicja deklaracji podatkowej ma charakter szeroki i obejmuje wiele dokumentów, do złożenia których zobowiązani są podatnicy, płatnicy i inkasenci. W kontekście rozpatrywanego zagadnienia warto zapamiętać, że w niektórych przypadkach konieczność składania deklaracji nie łączy się z obowiązkiem zapłaty podatku.
Mówiąc o konsekwencjach niezłożenia deklaracji w terminie, przede wszystkim należy zwrócić uwagę na prawo karne skarbowe. Jak podaje art. 54 § 1 Kodeksu karnego skarbowego – podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie. Naturalnie przypadki kary pozbawienia czy ograniczenia wolności będą stanowiły rzadkość i przeważnie będą dotyczyć bardzo poważnych czynów zabronionych. Najczęściej zagrożeniem dla podatnika będzie kara grzywny.
W kontekście powyższego przepisu warto zwrócić uwagę, że znajdzie on zastosowanie w sytuacji, gdy na skutek niezłożenia deklaracji podatnik naraża podatek na uszczuplenie. Jak podaje art. 53 § 28 K.k.s. – narażenie na uszczuplenie czynem zabronionym jest to spowodowanie konkretnego niebezpieczeństwa takiego uszczuplenia – co oznacza, że zaistnienie uszczerbku finansowego jest wysoce prawdopodobne, choć nie musi nastąpić. W rezultacie wystarczy już sama potencjalna możliwość uszczerbku na zobowiązaniu podatkowym, aby znalazł zastosowanie art. 54 K.k.s. Do zastosowania tego przepisu nie jest konieczne, aby doszło do faktycznego uszczuplenia podatkowego. Co jednak istotne w omawianej sprawie, norma ta będzie stosowana do tych przypadków, w których złożenie deklaracji podatkowej wiąże się z koniecznością zapłaty podatku. W konsekwencji obejmuje to przykładowo deklaracje PIT czy też deklaracje VAT.
Jak już zauważyliśmy, nie każda deklaracja wiąże się z koniecznością zapłaty podatku. Odnośnie nieterminowego złożenia tej grupy dokumentów zastosowanie znajdzie art. 80 K.k.s., który stanowi, że kto wbrew obowiązkowi nie składa w terminie właściwemu organowi wymaganej informacji podatkowej, podlega karze grzywny do 120 stawek dziennych.
Ten przypadek będzie zatem dotyczył takich deklaracja, jak np. VAT-26, IN-1 czy też informacji podsumowującej.
WAŻNE!
Zasadniczą konsekwencją niezłożenia deklaracji podatkowej w terminie jest ryzyko ukarania karą grzywny wynikającą z Kodeksu karnego skarbowego.
Kodeks karny skarbowy przewiduje możliwość, w zakresie której podatnik może uwolnić się od sankcji za nieterminowe złożenie deklaracji podatkowej. Chodzi o instytucję czynnego żalu przewidzianą w art. 16 K.k.s. Zgodnie z tym przepisem, nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu. Przepis stosuje się tylko wtedy, gdy w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym.
Podatnik (płatnik lub inkasent) nie będzie zatem podlegał odpowiedzialności, jeżeli złoży czynny żal. Takie zawiadomienie może być złożone na piśmie lub ustnie do protokołu.
Warto podkreślić, że skuteczność czynnego żalu nie jest zależna od przedstawionego uzasadnienia uchybienia obowiązkowi podatkowemu. Niezależnie zatem, jaka była przyczyna złożenia deklaracji po terminie, już sam fakt skorzystania z czynnego żalu zwalnia z kary grzywny. Podatnik nie musi uzasadniać i w szczegółowy sposób argumentować złożonego zawiadomienia. Natomiast warunkiem koniecznym jest uregulowanie uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności podatkowej. To oznacza, że równocześnie z czynnym żalem podmiot powinien złożyć zaległą deklarację podatkową i zapłacić zaległy podatek wynikający z tejże deklaracji.
Naturalnie w przypadku tych deklaracji, które nie wiążą się z koniecznością zapłaty podatku, wystarczające będzie złożenie czynnego żalu oraz zaległego dokumentu.
WAŻNE!
Podmiot, który dopuścił się czynu zabronionego w postaci nieterminowego złożenia deklaracji, może uniknąć odpowiedzialności karnoskarbowej w postaci kary grzywny poprzez instytucję czynnego żalu.
Jak widać z przedstawionych regulacji, niezłożenie deklaracji podatkowej w terminie (zarówno takiej, z którą wiąże się konieczność zapłaty podatku, jak i nie) stanowi czyn zabroniony w myśl regulacji K.k.s. Co jednak istotne umiejętne, posługiwanie się instytucją czynnego żalu pozwala na uniknięcie nieprzyjemnych konsekwencji finansowych.
Przypadek przedsiębiorcy VAT: Jan Kowalski, właściciel małej firmy, zapomniał złożyć deklarację VAT za kwiecień w ustalonym terminie. W wyniku tego, został on obciążony karą pieniężną za opóźnienie i musiał dodatkowo uiścić odsetki za zwłokę. Dopiero po złożeniu deklaracji i uregulowaniu zaległości podatkowych, mógł uniknąć dalszych konsekwencji prawnych.
Przypadek osoby fizycznej rozliczającej PIT: Anna Nowak, pracownica korporacji, nie złożyła swojego rocznego zeznania podatkowego PIT w terminie do 30 kwietnia. W wyniku tego, urząd skarbowy nałożył na nią karę grzywny. Anna zdecydowała się jednak skorzystać z instytucji czynnego żalu, złożyła zaległe zeznanie i uiściła należny podatek, dzięki czemu uniknęła dalszych konsekwencji karnoskarbowych.
Przypadek właściciela nieruchomości: Robert Zieliński, właściciel kilku nieruchomości, nie złożył w terminie informacji IN-1 dotyczącej podatku od nieruchomości. Urząd skarbowy nałożył na niego karę pieniężną za nieterminowe złożenie dokumentu. Robert szybko uregulował swoje zobowiązania i złożył wymaganą dokumentację, dzięki czemu uniknął dalszych konsekwencji prawnych.
Podsumowując, niezłożenie deklaracji podatkowej w terminie może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym nałożenia kar pieniężnych oraz odsetek za zwłokę. Istotne jest jednak, że w niektórych przypadkach, takich jak skorzystanie z instytucji czynnego żalu i uregulowanie zaległych zobowiązań, możliwe jest uniknięcie dalszych konsekwencji prawnych. Dlatego terminowe składanie deklaracji podatkowych powinno być priorytetem dla każdego podatnika.
Potrzebujesz profesjonalnych porad prawnych lub wsparcia w przygotowaniu dokumentów podatkowych? Skorzystaj z naszej oferty konsultacji online i sporządzania pism, dostosowanych do Twoich indywidualnych potrzeb podatkowych. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350
2. Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy - Dz.U. 1999 nr 83 poz. 930
3. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - Dz.U. 1997 nr 137 poz. 926
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami...
>> więcej informacji o autorze
