Mamy 12 503 opinii naszych Klientów
Rodzice byli właścicielami mieszkania spółdzielczego własnościowego. Ojciec zmarł 1999 roku, nie pozostawiając testamentu. Mama w 2022, pozostawiając testament na jedną z dwóch córek, która cały czas mieszkała z rodzicami. Wynik postępowania spadkowego to 1/6 dla jednej z córek i 5/6 dla drugiej córki. Sprawa spadkowa odbyła się jeszcze w 2022 rok. Czy córka dziedzicząca jedną szóstą mieszkania powinna płacić część opłat czynszowych bez mediów w wysokości udziałów, czyli 1/6? Czy wnoszenie swojej części opłaty powinno odbywać się do 1999 czy dopiero od 2022 roku?
Zgodnie z treścią art. 922 Kodeksu cywilnego (K.c.): § 1. Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. § 2. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
Spadek jest definiowany jako ogół praw i obowiązków majątkowych przechodzących ze zmarłej osoby fizycznej na jego spadkobiercę lub spadkobierców (art. 922 § 1 K.c.).
Do spadku należą prawa i obowiązki mające cztery cechy: dwie „pozytywne” (cywilnoprawny i majątkowy charakter), oraz dwie „negatywne” (brak ścisłego związku z osobą zmarłego oraz niewskazanie przez ustawodawcę, że prawo takie lub obowiązek przechodzi na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami) – por. Piątowski, Kordasiewicz, Prawo spadkowe, 2011, Nb 44.
Wobec tego samo nabycie spadku w sądzie jest jedynie czynnością formalną – nabywa się spadek już w chwili śmierci spadkodawcy. Wskazuję więc, iż co do zasady, jako spadkobierca, osoba, która posiadała udział 1/6, powinna partycypować w kosztach utrzymania nieruchomości od chwili śmierci spadkodawcy.
Zgodnie bowiem z treścią art. 207 K.c.: Pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.
Komentowany przepis odnosi się do wszelkiego rodzaju wydatków poniesionych na rzecz wspólną. Pojęcie wydatków powinno być rozumiane szeroko, a zatem w jego zakresie mieszczą się zarówno wydatki poczynione w ramach zwykłego zarządu, jak też z przekroczeniem jego granic.
Przepis art. 207 K.c. może stanowić podstawę roszczeń zwrotnych współwłaściciela, w przypadku poczynienia przez niego nakładów inwestycyjnych (wyr. SA w Gdańsku z 28.6.2016 r., V ACa 835/15).
Nie ma znaczenia, kto pokrył ciężary i wydatki; w razie potrzeby współwłaścicielowi, który je pokrył, przysługują roszczenia zwrotne. Jeżeli jednak wydatki były poniesione z naruszeniem zasad zarządu, współwłaścicielowi, który je poniósł, przysługuje jedynie zwrot nakładów koniecznych, i tylko o tyle, o ile inni wzbogaciliby się jego kosztem.
Być może partycypację w wydatkach na wspólną nieruchomość uda się ustalić polubownie, to zależy od postawy strony przeciwnej. Jeśli porozumienie nie dojdzie do skutku, pozostaje wniosek do sądu. Proszę jednak mieć na uwadze, iż na przykład roszczenie o zwrot nakładów ulega przedawnieniu – termin ogólny to 10 lat, a termin przy świadczeniach okresowych to 3 lata.
Rodzinne spory o czynsz
Janusz i Jacek, bracia, odziedziczyli po śmierci ojca dom rodzinny. Janusz, zamieszkujący dom od lat, ponosił wszelkie koszty jego utrzymania, w tym podatki i remonty. Jacek, mieszkający w innej miejscowości, nie płacił za dom, uznając, że skoro nie korzysta z nieruchomości, nie ma obowiązku ponoszenia kosztów. Janusz wystąpił do sądu z wnioskiem o zwrot połowy poniesionych wydatków, wskazując, że Jacek jako współwłaściciel również powinien pokrywać część kosztów, zgodnie z zasadą współodpowiedzialności za nieruchomość.
Wspólne mieszkanie, różne spojrzenia na opłaty
Ewa i Maria odziedziczyły po rodzicach mieszkanie. Ewa mieszkała w nim z matką do jej śmierci i opłacała czynsz oraz inne koszty związane z utrzymaniem. Maria, która posiadała 1/3 udziału w nieruchomości, twierdziła, że nie ma obowiązku partycypowania w kosztach, ponieważ to Ewa faktycznie z niej korzystała. Sprawa trafiła do mediacji, gdzie Ewa wskazała na art. 207 K.c., domagając się, aby Maria ponosiła 1/3 opłat związanych z utrzymaniem mieszkania.
Remont odziedziczonego domu
Paweł i Anna wspólnie odziedziczyli po dziadkach stary dom. Paweł postanowił przeprowadzić gruntowny remont, licząc, że Anna pokryje część kosztów proporcjonalnie do swojego udziału. Anna argumentowała, że remont nie był konieczny i nie wyraziła na niego zgody. Paweł, powołując się na przepisy dotyczące nakładów koniecznych, wniósł sprawę o zwrot części kosztów, wskazując, że wydatki były niezbędne do utrzymania domu w stanie zdatnym do użytkowania.
Uprawnienia współwłaściciela nieruchomości w spadku obejmują nie tylko korzystanie z praw, ale również obowiązek ponoszenie kosztów utrzymania w stosunku do wielkości udziałów. Ważne jest, aby współwłaściciele jasno określiły zakres swoich obowiązków, co może zapobiec konfliktom i zapewnić sprawiedliwy podział wydatków.
Oferujemy profesjonalne porady prawne oraz pomoc w sporządzaniu pism dotyczących obowiązków współwłaścicieli nieruchomości, ich praw i odpowiedzialności w sytuacjach spadkowych. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 30 stycznia 2020 r. sygn. akt. I ACa 297/19
3. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 28 czerwca 2016 r., V ACa 835/15, Legalis
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu
O autorze: Katarzyna Bereda
