Mój 15-letni syn na przerwie został zaczepiony przez chłopaka, który zabrał mu piłkę. Syn się z nim kłócił i tamten zaczął go szarpać, co spowodowało, że syn go uderzył, a on mu oddał. Czyn ten spowodował, że został uderzony w głowę i ucho i w wyniku tego pękła synowi błona bębenkowa i musi mieć operację. Jak wygląda sytuacja prawna w takich sytuacjach? Czy i od kogo mogę ubiegać się o odszkodowanie?
Rozumiem, że syn jest nieletni i sprawa zostanie skierowana do sądu rodzinnego, jednak jako strona postępowania – opiekunowie prawni nieletniego – możecie Państwo zapoznać się z aktami postępowania, a akta takie zostaną Państwu udostępnione. Proszę więc dowiedzieć się, czy dyrekcja szkoły podjęła kroki w zakresie zawiadomienia prokuratury i policji, czy sprawa została skierowana do sądu. Jeżeli nie, możecie to Państwo zrobić sami – jeżeli to syn jest poszkodowanym, a tamten kolega sprawcą.
Zależnie jednak, na jakim etapie jest postępowanie, powinniście Państwo złożyć wniosek o wgląd do akt sprawy – albo do prokuratora prowadzącego postępowanie, albo do sądu, jeżeli sprawa jest już w sądzie. Po wydaniu zgody na wgląd, możecie Państwo zapoznać się z aktami, a także wykonać fotokopie. Jak wskazałam, proszę ustalić w szkole, czy postępowanie zostało skierowane do sądu. Jeżeli to syn jest pokrzywdzony i nie prowokował kolegi, doszło tu do naruszenia nietykalności cielesnej syna i zapewne uszkodzenia ciała na okres dłuższy niż 7 dni.
Zgodnie z treścią art. 217 Kodeksu karnego:
„§ 1. Kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 2. Jeżeli naruszenie nietykalności wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności, sąd może odstąpić od wymierzenia kary.
§ 3. Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego”.
Czynnością sprawczą jest naruszenie nietykalności cielesnej, które może polegać na uderzeniu, wyraźnie wskazanym przez ustawodawcę w treści art. 217 oraz na innym naruszeniu jego nietykalności. Przez uderzenie należy rozumieć każde gwałtowne działanie skierowane na człowieka, zadanie mu ciosu ręką, pięścią, kopnięcie. Innym sposobem naruszenia nietykalności cielesnej może być oplucie pokrzywdzonego, jego szarpanie, ciągnięcie za włosy, popychanie, rzucanie w niego jakimiś przedmiotami, oblanie go wodą, nieczystościami, obrzucenie jajkami, obcięcie włosów, „pstryknięcie” w nos, pociągnięcie za ucho, szczypanie, klepanie po pośladkach i barkach, wymierzanie kuksańców (Marek, Kodeks karny, 2010, s. 488; M. Mozgawa, Ustawowe znamiona, s. 71 i n.; B. Kunicka-Michalska, w: B. Kunicka-Michalska, J. Wojciechowska, Przestępstwa przeciwko wolności, wolności sumienia i wyznania, wolności seksualnej i obyczajności oraz czci i nietykalności cielesnej. Rozdziały XXIII, XXIV, XXV i XXVII Kodeksu karnego. Komentarz, Warszawa 2001, s. 336–337).
Ustawodawca, podobnie jak to ma miejsce w odniesieniu do czynów z art. 216, przewiduje możliwość odstąpienia przez sąd od wymierzenia kary w przypadku prowokacji, czyli wtedy, gdy czyn spowodowany został wyzywającym zachowaniem pokrzywdzonego lub retorsji, gdy pokrzywdzony odpowiedział czynem tego samego rodzaju. Konsekwencją przyjęcia prowokacji lub retorsji jest dana sądowi fakultatywna możliwość odstąpienia od wymierzenia kary.
Idąc dalej, podnoszę, iż jeżeli zdecydują się Państwo na skierowanie sprawy na policję, to zgodnie z art. 19 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich „przy wysłuchaniu nieletniego należy dążyć do zapewnienia mu pełnej swobody wypowiadania się”.
Wysłuchanie nieletniego powinno odbywać się w warunkach zbliżonych do naturalnych, w miarę potrzeby w miejscu zamieszkania nieletniego, przy czym unikać należy wielokrotnego wysłuchiwania nieletniego co do tych samych okoliczności lub okoliczności ustalonych już innymi dowodami i niebudzących wątpliwości. Dlatego też proponuję rozpocząć postępowanie od rozmowy z dyrekcją w sprawie podjętych kroków i ewentualnego zapoznania się z aktami sprawy – wtedy zdecydujecie Państwo, jakie kroki dalej podjąć.
Bójka podczas przerwy a odpowiedzialność szkoły
Podczas przerwy w szkole dwóch uczniów, 15-letni Kacper i 16-letni Bartek, pokłóciło się o piłkę. Kacper próbował odebrać piłkę, którą Bartek zabrał bez jego zgody. Słowna sprzeczka szybko przerodziła się w szarpaninę, w której Kacper uderzył Bartka. Bartek odpowiedział ciosami, co doprowadziło do obrażeń głowy Kacpra, w tym pęknięcia błony bębenkowej. Rodzice Kacpra skierowali sprawę do sądu rodzinnego, a szkoła została oskarżona o brak nadzoru podczas przerwy. W tym przypadku szkoła mogła zostać pociągnięta do odpowiedzialności cywilnej za niedostateczne zabezpieczenie bezpieczeństwa uczniów na swoim terenie.
Bójka na boisku szkolnym a odszkodowanie
W trakcie lekcji wychowania fizycznego doszło do konfliktu między uczniami podczas gry w piłkę. Kuba przypadkowo przewrócił Marcina, który uderzył się o betonową nawierzchnię, doznając urazu barku. Chociaż Kuba nie miał zamiaru wyrządzić koledze krzywdy, rodzice Marcina domagali się odszkodowania za koszty leczenia oraz rehabilitacji. Sprawa została zgłoszona do ubezpieczyciela szkoły, który wypłacił odszkodowanie rodzicom Marcina, uznając szkołę za odpowiedzialną za brak odpowiednich warunków na boisku.
Odpowiedzialność karna za bójkę poza szkołą
Po szkole dwóch 17-letnich uczniów, Michał i Tomek, umówiło się na bójkę w parku po zajęciach, chcąc "rozwiązać" szkolne nieporozumienia. Podczas walki Tomek doznał poważnych obrażeń twarzy, w tym złamania nosa. Rodzice Tomka postanowili skierować sprawę do sądu, a Michałowi postawiono zarzuty naruszenia nietykalności cielesnej. Sprawa zakończyła się przed sądem rodzinnym, który zasądził nadzór kuratora dla Michała oraz obowiązek zadośćuczynienia finansowego na rzecz Tomka za doznane szkody.
Bójka w szkole może rodzić poważne konsekwencje prawne zarówno dla sprawcy, jak i jego opiekunów. W takich sytuacjach odpowiedzialność mogą ponosić uczniowie, ale także szkoła za niedostateczny nadzór. W zależności od obrażeń, poszkodowani mogą ubiegać się o odszkodowanie za poniesione straty zdrowotne i finansowe. Sprawy te, w przypadku nieletnich, trafiają zazwyczaj do sądu rodzinnego, który rozpatruje zarówno kwestie odpowiedzialności karnej, jak i ewentualnego zadośćuczynienia. Ważne jest szybkie zgłoszenie incydentu oraz podjęcie odpowiednich kroków prawnych.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz sporządzanie pism procesowych i urzędowych, dostosowanych do Twoich indywidualnych potrzeb. Skontaktuj się z nami, aby szybko i skutecznie rozwiązać swoje problemy prawne bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
2. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego - Dz.U. 1997 nr 89 poz. 555
3. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu
O autorze: Katarzyna Bereda