Odszkodowanie za skrócone wczasy

• 2024-04-09
• Autor: r.pr. Eliza Polachowska

Wybierając się na wakacje, mamy nadzieję na udany odpoczynek. Zdarza się jednak, że wykupiona przez nas usługa nie odpowiada ofercie, którą otrzymaliśmy przed zawarciem umowy. Dzisiejszy artykuł podpowie nam, jakie uprawnienia przysługują podróżnym wobec organizatora wycieczki.

Odszkodowanie za skrócone wczasy – pojęcie imprezy turystycznej

Pojęcie imprezy turystycznej zostało zdefiniowane w ustawie z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. Pod pojęciem tym należy rozumieć połączenie co najmniej dwóch różnych rodzajów usług turystycznych na potrzeby tej samej podróży lub wakacji, spełniające warunki, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy. Jako usługę turystyczną ustawa wymienia:

• przewóz pasażerów,
• zakwaterowanie w celach innych niż pobytowe, które nie jest nieodłącznym elementem przewozu pasażerów,
• wynajem pojazdów samochodowych lub innych pojazdów silnikowych,
• inną usługę świadczoną podróżnym.

Połączenie co najmniej dwóch usług wskazanych powyżej musi spełnić określone w ustawie warunki:

• usługi turystyczne zostały połączone przez jednego przedsiębiorcę turystycznego, w tym na prośbę podróżnego lub zgodnie z jego wyborem, przed zawarciem umowy obejmującej wszystkie usługi lub
• niezależnie od tego, czy zawarto odrębne umowy z dostawcami poszczególnych usług turystycznych, usługi te są:
  a) nabywane w jednym punkcie sprzedaży i zostały wybrane, zanim podróżny zgodził się dokonać zapłaty lub
  b) oferowane lub sprzedawane po cenie obejmującej wszystkie usługi lub po cenie całkowitej, lub gdy jedną z tych cen obciążany jest nabywca, lub
  c) reklamowane lub sprzedawane przy użyciu określenia „impreza turystyczna" lub podobnego, lub
  d) łączone po zawarciu umowy, na podstawie której podróżny został uprawniony do dokonania wyboru spośród różnych rodzajów usług turystycznych, lub
  e) nabywane od odrębnych przedsiębiorców turystycznych za pośrednictwem powiązanych procesów rezerwacji online, po spełnieniu przesłanek wskazanych w przepisie.

Odszkodowanie za skrócone wczasy – umowa o udział w imprezie turystycznej

Zanim dojdzie do zawarcia właściwej umowy o udział w imprezie turystycznej, ustawa nakłada na organizatora obowiązki informacyjne. W pierwszej kolejności udziela się podróżnym informacji za pośrednictwem standardowego formularza informacyjnego, stanowiącego załącznik do umowy. Określa on najważniejsze prawa zgodnie z dyrektywą UE 2015/2302. Następne informacje dotyczą usług turystycznych związanych z wyjazdem, takich jak:

• czas, miejsce pobytu;
• rodzaj środka transportu, zakwaterowania;
• trasę przejazdu;
• program zwiedzania, wycieczek;
• rodzaje i liczbę posiłków;
• wymagania językowe;
• cenę imprezy i sposób płatności;
• wymaganą kwotę przedpłaty;
• dane dotyczące organizatora turystyki;
• inne informacje dotyczące ubezpieczeń, wymagań zdrowotnych, odwołaniu imprezy, prawa do rozwiązania umowy. Wskazane elementy powinny znaleźć się we właściwej umowie obok składników wymienionych w art. 42 ust. 4 ustawy.

Ustawa przewiduje możliwość odstąpienia od umowy przez podróżnego za opłatą i bez jej ponoszenia oraz rozwiązania umowy przez organizatora. Podróżny może odstąpić od umowy w każdym czasie przed jej rozpoczęciem. Może być jednakże zobowiązany do poniesienia opłaty w kwocie ustalonej w umowie. Zwalnia od tego wystąpienie nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności w miejscu docelowym lub w jego sąsiedztwie, mających wpływ na realizację imprezy. Przykładem takich okoliczności może być pandemia koronawirusa. Z tych samych przyczyn może dojść do rozwiązania umowy przez organizatora, a ponadto z powodu niewystarczającej liczby osób. W obu przypadkach należy się zwrot wpłat dokonanych przez podróżnego na poczet podróży.

Podróżny ma prawo do rozwiązania umowy bez ponoszenia opłaty także w przypadku, gdy organizator nie zdoła usunąć niezgodności usługi z umową w rozsądnym terminie.

Odszkodowanie za skrócone wczasy – zakres odpowiedzialności organizatora turystyki

Jak zostało wcześniej powiedziane, impreza turystyczna obejmuje kilka rodzajów usług turystycznych. Każdą z tych usług wykonuje inny podmiot. Jednakże ustawa o imprezach turystycznych przewiduje, że bez względu na to, kto wykonywał daną usługę, odpowiedzialność za nią ponosi organizator turystyki. Może on zwolnić się od odpowiedzialności, gdy wykaże, że:

• winę za niezgodność ponosi podróżny albo osoba trzecia, niezwiązana z wykonywaniem usług, a niezgodności nie dało się przewidzieć lub uniknąć;
• niezgodność została spowodowana nieuniknionymi i nadzwyczajnymi okolicznościami.

Odszkodowanie za skrócone wczasy – roszczenia przysługujące podróżnemu

Jeżeli którakolwiek z usług turystycznych jest wykonywana w sposób niezgodny z umową, organizator ma obowiązek usunąć tą niezgodność w rozsądnym terminie. Jeżeli nie da się tego uczynić albo wiąże się to z nadmiernymi kosztami podróżny może dokonać tego sam za zwrotem poniesionych kosztów. Może również żądać obniżenia ceny, odszkodowania lub zadośćuczynienia za poniesione szkody lub krzywdy. Jeżeli danej usługi nie można zrealizować, można zaproponować świadczenie zastępcze o porównywalnym standardzie w stosunku do usługi pierwotnej. Jeżeli jakość świadczeń jest niższa, przysługuje obniżenie ceny. Ostatecznie podróżnemu przysługuje prawo do rozwiązania umowy bez ponoszenia dodatkowych kosztów. Ma to miejsce wówczas, gdy niezgodność usługi turystycznej z umową istotnie wpływa na jej realizację, a organizator nie usunie niezgodności w rozsądnym terminie wyznaczonym przez podróżnego. Podróżnemu zapewnia się wówczas powrót do kraju bez obciążania go dodatkowymi kosztami. Przepisy ustawy stanowią, że wszelkie żądania, wiadomości lub skargi związane z realizacją imprezy turystycznej można kierować do agenta turystycznego. On przekazuje je do organizatora turystyki. Dniem wniesienia zastrzeżeń jest dzień ich przekazania agentowi. Roszczenia podróżnego o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawniają się z upływem 3 lat. Zgodnie z orzecznictwem sądowym zadośćuczynienie za zmarnowany urlop ma złagodzić doznaną krzywdę, ale nie może być źródłem wzbogacenia. Każdy przypadek jest oceniany indywidualnie przez sąd.

Reasumując, jeśli którakolwiek z usług turystycznych nie jest zgodna z umową, podróżny może skorzystać z wielu rozwiązań gwarantowanych ustawą o imprezach turystycznych. Jeżeli zajdzie konieczność rozwiązania sporu na drodze sądowej warto wówczas zasięgnąć porady doświadczonego prawnika.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych - Dz.U. 2017 poz. 2361