Działalność rolnicza nie podlega pod podatek dochody od osób fizycznych, lecz pod podatek rolny. Szczególnym wyjątkiem w tym zakresie są przychody z działów specjalnych produkcji rolnej, które stanowią rodzaj działalności rolniczej podlegającej pod ustawę PIT. W dzisiejszym artykule przyglądniemy się bliżej tematyce rozliczenia działów specjalnych produkcji rolnej.
Po pierwsze, zwróćmy uwagę, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy PIT przepisów tejże ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej.
Jak zatem wyjaśniliśmy już na wstępie, działy specjalne produkcji rolnej to szczególna forma działalności rolniczej, podlegająca opodatkowaniu podatkiem PIT, a nie podatkiem rolnym. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy PIT – źródłem przychodu są działy specjalne produkcji rolnej. Oznacza to, że działy specjalne produkcji rolnej stanowią osobne źródło przychodu podlegające opodatkowaniu PIT. Przychód z tego tytułu jest zatem odrębny od przychodu z działalności gospodarczej czy przychodu z umowy o pracę i do opodatkowania stosujemy szczególne regulacje.
Warto również wskazać na definicję działów specjalnych produkcji rolnej, która zawarta jest w art. 2 ust. 3 ustawy PIT. W świetle tego przepisu działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym. Dodatkowo art. 2 ust. 3a ustawy PIT podaje, że nie stanowią działów specjalnych produkcji rolnej uprawy, hodowla i chów zwierząt w rozmiarach nieprzekraczających wielkości określonych w załączniku nr 2 do ustawy.
W konsekwencji do działów specjalnych produkcji rolnej zaliczane są tylko te przychody, które pochodzą z rodzajów działalności przekraczających limity określone w załączniku.
Przykładowo z działem specjalnym produkcji rolnej będziemy mieli do czynienia, gdy liczba pasiek przekracza 80 rodzin. Gdy liczba pasiek będzie poniżej 80 rodzin, to przychody z tego tytułu nie będą stanowić działów specjalnych produkcji rolnej, lecz działalność rolniczą podlegającą opodatkowaniu podatkiem rolnym.
WAŻNE!
Działy specjalne produkcji rolnej to szczegółowo określona w ustawie PIT działalność, która podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym w przypadku, gdy przekracza wielkości określone w załączniku do ustawy.
Ustawodawca przewidział dwa sposoby rozliczenia działów specjalnych produkcji rolnej.
Sposób pierwszy jest określany jako rozliczenie w oparciu o księgi. W myśl art. 15 ust. 1 ustawy PIT – przychód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala się według zasad przewidzianych dla pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli podatnik prowadzi księgi wykazujące te przychody. O zamiarze założenia ksiąg podatnik jest obowiązany zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego przed rozpoczęciem roku podatkowego albo przed rozpoczęciem prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli nastąpiło ono w ciągu roku.
Jeśli natomiast podatnik ma obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z przepisami o rachunkowości, to przychód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala się na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych. W takim przypadku nie ma obowiązku zawiadamiania właściwego naczelnika urzędu skarbowego.
Jeżeli zatem podatnik nie ma obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowym w myśl ustawy o rachunkowości, to może rozliczać działy specjalne produkcji rolnej w oparciu o książkę przychodów i rozchodów. Wtedy stosuje się zasady analogiczne dla pozarolniczej działalności gospodarczej, co oznacza, że opodatkowaniu na zasadach ogólnych podlega dochód będący różnicą pomiędzy przychodem należnym ze sprzedaży a kosztami podatkowymi. W tym zakresie podatnik musi dokonać zawiadomienia do naczelnika US przed rozpoczęciem prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej.
Do opodatkowania działów specjalnych produkcji rolnej podatnik może stosować albo skalę podatkową (17% lub 32% do nadwyżki ponad 85 528 zł podstawy opodatkowania) albo podatek liniowy (19%).
WAŻNE!
Jednym ze sposobów rozliczenia działów specjalnych produkcji rolnej jest opodatkowanie uzyskanego z tego tytułu dochodu. Podatnik może w tym wariancie uwzględniać koszty podatkowe. W tym zakresie podatnik opłaca miesięczne zaliczki na podatek, a rozliczenia rocznego dokonuje w zeznaniu PIT-36 lub PIT-36L.
Drugą opcją, którą ustawodawca przewidział dla rozliczenia przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej, jest ustalenie wysokości podatku w oparciu o normy szacunkowe. Normy te są określane na podstawie Rozporządzenia MF w sprawie norm szacunkowych dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej i ustalane są na podstawie wielkości działalności.
Z uwagi na fakt, że w opisanym przypadku mamy do czynienia z szacunkowym określeniem dochodu podatnika, to podatnik nie może uwzględnić rzeczywistych kosztów poniesionych na działy specjalne produkcji rolnej.
Również w powyższym zakresie konieczne jest dokonanie zawiadomienia do naczelnika US. Jak stanowi art. 43 ust. 1 ustawy PIT – podatnicy, którzy dochody z działów specjalnych produkcji rolnej ustalają przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, określonych w załączniku nr 2, są obowiązani składać w terminie do dnia 20 stycznia roku podatkowego urzędowi skarbowemu deklarację PIT-6 o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w roku podatkowym.
Jeżeli chodzi natomiast o podatników rozpoczynających prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej w trakcie roku, to termin na złożenie PIT-6 wynosi 7 dni, licząc od dnia rozpoczęcia prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej.
Na marginesie warto zaznaczyć, że również podatnicy korzystający z norm szacunkowych mają obowiązek wpłacania miesięcznych zaliczek na podatek. Różnica polega jednak na tym, że w tym przypadku nie mamy do czynienia z samodzielnym obliczaniem wysokości zaliczek, lecz są one ustalane w decyzji naczelnika US wydanej na podstawie art. 43 ust. 4 ustawy PIT. W tym przypadku dochód jest opodatkowany na zasadach ogólnych i rozliczany w rocznym zeznaniu PIT-36.
WAŻNE!
Podatnik prowadzący działy specjalne produkcji rolnej może jako sposób ustalania dochodu wybrać normy szacunkowe. W tym przypadku konieczne jest złożenie deklaracji PIT-6 we właściwym terminie ustawowym.
Jak się okazuje, tematyka rozliczenia działów specjalnych produkcji rolnej nie jest zagadnieniem jednoznacznie uregulowanym w przepisach. Kluczowe bowiem staje się zarówno ustalenie, czy w danym stanie faktycznym mamy do czynienia z działami specjalnymi produkcji rolnej, jak i określenie odpowiedniego sposobu ustalania dochodu z tego tytułu.
Przykład Pasieki Powyżej Limitu: Pan Jan prowadzi pasiekę z 100 rodzinami pszczół. Jego działalność przekracza limit 80 rodzin pszczół określony w załączniku nr 2 do ustawy PIT. Oznacza to, że jego przychody z pasieki kwalifikują się jako dział specjalny produkcji rolnej i muszą być rozliczane na zasadach przewidzianych dla pozarolniczej działalności gospodarczej, co wiąże się z koniecznością prowadzenia ksiąg rachunkowych i opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych.
Przykład Małej Hodowli Drobiu: Pani Anna posiada niewielką fermę kur, gdzie hoduje 1500 sztuk drobiu. Ta liczba mieści się w granicach ustalonych przez ustawę, dlatego działalność Pani Anny jest traktowana jako zwykła działalność rolnicza. Jej przychody nie podlegają podatkowi PIT, a jedynie podatkowi rolnemu. Dzięki temu nie musi ona prowadzić szczegółowych ksiąg rachunkowych dla tej działalności.
Przykład Uprawy Grzybów: Firma AgroGrzyb specjalizuje się w uprawie grzybów na dużą skalę. Ich działalność przekracza limity określone dla upraw grzybów, dlatego ich przychody z uprawy grzybów są rozliczane jako dział specjalny produkcji rolnej. Firma ta musi prowadzić księgi rachunkowe i rozliczać się według zasad pozarolniczej działalności gospodarczej, co obejmuje płacenie podatku dochodowego od osób fizycznych i dokonywanie miesięcznych zaliczek na podatek.
Podsumowując, działy specjalne produkcji rolnej stanowią istotny element w prawie podatkowym, wymagający szczególnej uwagi od podatników prowadzących tego typu działalność. Kluczowe jest rozróżnienie między zwykłą działalnością rolniczą a działami specjalnymi, które podlegają opodatkowaniu PIT. Odpowiednie rozliczenie i zrozumienie przepisów jest niezbędne, aby uniknąć błędów i zapewnić prawidłowe funkcjonowanie przedsiębiorstwa w ramach obowiązującego systemu podatkowego.
Potrzebujesz pomocy w rozliczeniach działów specjalnych produkcji rolnej? Skorzystaj z naszych porad prawnych online oraz profesjonalnego wsparcia w przygotowaniu niezbędnych dokumentów i pism. Zapewniamy szybką i efektywną pomoc dostosowaną do Twoich indywidualnych potrzeb. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami...
>> więcej informacji o autorze