Ulga na powrót - rozliczenie w PIT za 2022 rok

• Autor: Marcin Sądej

Z początkiem 2022 roku wprowadzono wiele nowych rozwiązań podatkowych w zakresie PIT, wśród których można wyróżnić kilka ulg podatkowych. W związku ze zbliżającym się rozliczeniem rocznym PIT za 2022 warto przyjrzeć się bliżej niektórym konstrukcjom. W dzisiejszym artykule wyjaśniamy zasadę działania tzw. ulgi na powrót.

Warunki skorzystania z ulgi na powrót

Tytułowa ulga na powrót to tak naprawdę zwolnienie podatkowe uregulowane w art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy PIT. Przepis ten stanowi, że zwalnia się od podatku przychody podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte:

a) ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,

b) z umów-zleceń, o których mowa w art. 13 pkt 8,

c) z pozarolniczej działalności gospodarczej,

d) z zasiłku macierzyńskiego,
– w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł to miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego.

Jak widać, zakres zwolnienia jest bardzo szeroki, zarówno jeżeli chodzi o przedmiot zwolnienia, jak i o okres, w którym można z ulgi skorzystać. Co jednak istotne, z treści art. 53 ustawy zmieniającej wynika, że zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy zmienianej w art. 1, ma zastosowanie do podatników, którzy przenieśli miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po dniu 31 grudnia 2021 r.

Organy podatkowe konsekwentnie odmawiają prawa do skorzystania ze zwolnienia podatnikom, którzy przenieśli ośrodek interesów życiowych do Polski przed 1 stycznia 2022 roku (np. pismo Dyrektora KIS z dnia 19.01.2023 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.823.2022.3.ACZ).

Warunki skorzystania z ulgi na powrót

Trzeba jednak mieć na uwadze, że ulga jest obwarowana określonymi warunkami. I tak stosowanie do treści art. 21 ust. 43 pkt 1 i pkt 2 ustawy PIT – zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 152, przysługuje pod warunkiem, że:

1) w wyniku przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podatnik podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu oraz

2) podatnik nie miał miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie obejmującym:

a) trzy lata kalendarzowe poprzedzające bezpośrednio rok, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz

b) okres od początku roku, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do dnia poprzedzającego dzień, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Kolejnym istotnym kryterium warunkującym zastosowanie „ulgi na powrót” jest – stosownie do art. 21 ust. 43 pkt 4 ustawy – posiadanie certyfikatu rezydencji lub innych dowodów dokumentujących miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do tego zwolnienia.

Choć przepisy podatkowe nie wymieniają w tym zakresie żadnego katalogu, to należy pamiętać, że zgodnie z art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. To

zaś oznacza, że innymi dowodami wskazującymi na miejsce zamieszkania poza Polską mogą być m.in. umowa o pracę, historia zatrudnienia, zagraniczne zeznania podatkowe, zagraniczna umowa najmu nieruchomości, paski wynagrodzeń, wyciągi bankowe czy też zagraniczne zaświadczenie od pracodawcy. Można w tym zakresie przedstawić również inne dowody (tak pismo z dnia 24.01.2023 r. wydane przez Dyrektora KIS z dnia 0115-KDIT2.4011.724.2022.3.ENB).

Ulga na powrót w rocznym zeznaniu podatkowym

Omawiana preferencja podatkowa dotyczy każdego podatnika z osobna, w związku z czym w przypadku małżonków limit obejmuje każdego z nich. Jak wynika z art. 39 ust. 1 ustawy PIT – w przekazywanej podatnikowi informacji PIT-11 pracodawca jest zobligowany wykazać kwoty zwolnione od podatku na mocy art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy PIT. W konsekwencji, jeżeli pracownik korzysta z ulgi na powrót, to informacja ta powinna znaleźć odzwierciedlenie w otrzymanym PIT-11.

Również w części C deklaracji PIT-37 podatnik wykazuje kwoty zwolnione od podatku w ramach ulgi na powrót. Oczywiście takie wykazanie przychodu ma charakter jedynie informacyjny i nie generuje konieczności odprowadzenia z tego tytułu podatku.

Należy także wskazać, że aby pracodawca uwzględnił ulgę na powrót w zaliczkach pobieranych ze stosunku pracy (czyli de facto, aby nie pobierał podatku), konieczne jest złożenie odpowiedniego oświadczenia.

W świetle aktualnej treści art. 31a ust. 8 ustawy PIT, jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że spełnia warunki do stosowania zwolnień, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152-154, płatnik oblicza zaliczkę z uwzględnieniem tych zwolnień, przy czym w oświadczeniu dotyczącym spełnienia warunków do stosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152, podatnik wskazuje również rok rozpoczęcia i zakończenia stosowania zwolnienia przez płatnika. Oświadczenie jest składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia i zawiera klauzulę o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Ulga na powrót jest preferencją podatkową możliwą do zastosowania w czterech kolejnych latach podatkowych. W każdym roku konieczne jest wykazanie przychodu zwolnionego w rocznej deklaracji PIT.