Członkowie najbliższej rodziny, którzy chcą wspomóc podatnika finansowo, często decydują się na przekazanie określonych środków na rzecz dewelopera na cele mieszkaniowe podatnika. W naszym dzisiejszym artykule zastanowimy się, jakie są konsekwencje podatkowe tego rodzaju zdarzenia i w jaki sposób podatnik powinien się zachować.
Na wstępie zaznaczmy, że w myśl art. 888 Kodeksu cywilnego (K.c.) – darowizna to umowa, na mocy której dochodzi do nieodpłatnego przysporzenia po stronie obdarowanego kosztem majątku darczyńcy.
Darowizna może przybrać postać zarówno bezpośredniego zwiększenia majątku obdarowanego, jak również zmniejszenia jego zobowiązań względem innych podmiotów. W tym drugim przypadku mówimy o zmniejszeniu pasywów, co również kwalifikowane jest jako darowizna.
Wyobraźmy sobie zatem sytuację, w której podatnik podpisuje umowę deweloperską, natomiast jego rodzice postanawiają wspomóc go finansowo i przekazują deweloperowi część kwoty na poczet przyszłej umowy zakupu nieruchomości. W takich okolicznościach podatnik uzyskuje przysporzenie majątkowe w postaci zmniejszenia jego zobowiązania względem dewelopera, co oznacza, że otrzymuje darowiznę.
WAŻNE!
Wpłata na rzecz dewelopera na poczet zobowiązania podatnika i dokonana przez członków rodziny stanowi dla podatnika darowiznę.
Umowa darowizny jest objęta zakresem regulacji ustawy o podatku od spadków i darowizn. W opisanym przypadku obowiązek podatkowy spoczywa na osobie obdarowanej. Trzeba przy tym przypomnieć, że w przypadku dokonania darowizny pomiędzy członkami najbliższej rodziny (tzw. grupa zero) istnieje możliwość skorzystania z całkowitego zwolnienia od podatku określonego w art. 4a ustawy SD. W tym zakresie ustawa stawia dodatkowe wymogi, bowiem obdarowany musi:
Zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dodatkowym warunkiem zwolnienia od podatku, poza zgłoszeniem nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego, jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Rozstrzygnięcia zatem wymaga kwestia, czy warunek określony w art. 4a ustawy jest spełniony także w przypadku, gdy środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostały przekazane na rachunek bankowy inny niż rachunek obdarowanego.
W kontekście przedstawionego problemu szczególnie drugi warunek może budzić pewne wątpliwości, ponieważ w opisywanym przez nas przypadku pieniądze są przekazywane na konto dewelopera, a nie na konto obdarowanego.
Zaznaczymy jednak, że żaden przepis nie stanowi, aby dokonanie darowizny łączyło się z bezpośrednim transferem darowanego przedmiotu z masy majątkowej darczyńcy do majątku obdarowanego. Transfer ten bowiem może mieć miejsce między masą majątkową osoby trzeciej a obdarowanym.
To z kolei powoduje, że omawiany warunek jest spełniony również, gdy obdarowany udokumentuje otrzymanie darowizny dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek osoby trzeciej (dewelopera) w wykonaniu zawartej z nim umowy deweloperskiej lub tytułem zobowiązania ciążącego na obdarowanym wobec tegoż dewelopera.
Zdaniem NSA wyrażonym w wyroku z 7 kwietnia 2010 r. (sygn. II FSK 2028/08) wpłata dokonana na konto dewelopera spełnia wymogi ustawowe warunkujące zwolnienie, ponieważ przelew dokonywany jest w związku z umową łączącą dewelopera z obdarowanym, a nie dewelopera z darczyńcą. Dokonanie tej wpłaty przez darczyńcę, zamiast obdarowanego, na konto dewelopera ze szczegółowym określeniem tytułu tej wpłaty, jest tylko ominięciem zbędnego pośrednika przy pełnym zachowaniu celu ustanowionego przepisu. Takie przekazanie w wyraźny i niewątpliwy sposób dokumentuje kto, komu i co darował.
Nie tylko sądy administracyjne, ale i organy podatkowe potwierdzają ww. stanowisko, czego przykładem może być treść interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 sierpnia 2017 r. (sygn. 0111- KDIB4.4015.84.2017.2 MPU):
„Fakt, iż środki pieniężne objęte darowizną nie zostały przekazane bezpośrednio na konto Wnioskodawczyni, lecz z rachunku bankowego syna Wnioskodawczyni na rachunek osoby sprzedającej Wnioskodawczyni nieruchomość nie ma wpływu na zastosowanie zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Istotnym bowiem jest, że nabycie tytułem darowizny jest udokumentowane dowodem przekazania na rachunek bankowy i na rzecz osoby obdarowanej. Zatem aby skorzystać z powyższego zwolnienia, nie było konieczności dokonywania dodatkowych operacji finansowych, tj. przekazania pieniędzy z rachunku bankowego syna Wnioskodawczyni na konto matki – Wnioskodawczyni (Obdarowanej). Wobec tego należy zgodzić się z Wnioskodawczynią, że może skorzystać ze zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.”
W konsekwencji w opisanym przez nas przypadku podatnik może skorzystać ze zwolnienia pomimo otrzymania darowizny, która nie wpłynie bezpośrednio na jego konto, lecz na konto dewelopera. Zarówno z orzeczeń sądowych, jak i z interpretacji indywidualnych wynika jednoznacznie, że taki przypadek nie wyklucza możliwości skorzystania ze zwolnienia.
WAŻNE!
Jeśli środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostaną przekazane bezpośrednio na rachunek bankowy dewelopera, w związku z zawartą umową darowizny i na rzecz obdarowanego, uznać należy, że taka darowizna korzystać będzie ze zwolnienia wymienionego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Zwolnienie z podatku od spadków i darowizn będzie przysługiwać, jeżeli we właściwym terminie nabycie zostanie zgłoszone właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego poprzez zgłoszenie SD-Z2 oraz zostanie ono udokumentowane dowodem przekazania na rachunek bankowy innego niż obdarowany podmiotu, w tym przypadku dewelopera.
Mając powyższe argumenty na uwadze, wskazać należy, że wpłata na rzecz dewelopera, traktowana jako darowizna, nie będzie po stronie osoby obdarowanej podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W takiej sytuacji obdarowany, przy założeniu spełnienia warunków ustawowych, może skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku.
Pomoc finansowa od rodziców na zakup mieszkania
Ania i Marek, młode małżeństwo, planują zakup pierwszego mieszkania. Ceny nieruchomości są wysokie, a zdolność kredytowa pary ograniczona. Rodzice Ani, chcąc wesprzeć młodych w realizacji ich marzenia o własnym kącie, decydują się na przekazanie deweloperowi znacznej części wymaganej kwoty na poczet przyszłego zakupu. Darowizna ta zmniejsza zobowiązania Ani i Marka względem dewelopera, a dzięki temu mogą oni podpisać umowę deweloperską na bardziej korzystnych warunkach. Rodzice Ani, jako członkowie najbliższej rodziny, korzystają z możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku od darowizn, zgłaszając wpłatę na formularzu SD-Z2 i przedstawiając dowód przelewu.
Wsparcie dziadków na rozpoczęcie budowy domu
Tomasz, planując rozpoczęcie budowy własnego domu, stoi przed wyzwaniem zgromadzenia wystarczającej kwoty na rozpoczęcie inwestycji. Jego dziadkowie, chcąc wspomóc wnuka w realizacji tego przedsięwzięcia, decydują się na wpłatę znaczącej sumy bezpośrednio na konto dewelopera, który ma dostarczyć materiały budowlane i rozpocząć prace. Dzięki temu Tomasz może rozpocząć budowę bez konieczności zaciągania wysoko oprocentowanego kredytu. Transakcja ta, dokonana przez dziadków, kwalifikuje się jako darowizna, z której Tomasz może skorzystać bez obowiązku płacenia podatku, pod warunkiem zgłoszenia wpłaty i przedłożenia odpowiednich dowodów.
Darowizna od wujka na spłatę zobowiązań wobec dewelopera
Karolina, będąca w trakcie finalizowania zakupu mieszkania, napotyka na trudności finansowe, które mogą uniemożliwić jej dotrzymanie terminów płatności wobec dewelopera. Jej wujek, chcąc pomóc, decyduje się na bezpośrednią wpłatę brakującej kwoty na konto deweloperskie. Wpłata ta umożliwia Karolinie na utrzymanie harmonogramu płatności i uniknięcie dodatkowych kosztów. Wujek, jako członek najbliższej rodziny, dokonując takiej wpłaty, zapewnia Karolinie wsparcie, które podlega zwolnieniu od podatku od darowizn, o ile zostanie to właściwie zgłoszone i udokumentowane zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Wpłata na rzecz dewelopera dokonana przez członków najbliższej rodziny na cele mieszkaniowe podatnika może być traktowana jako darowizna, która podlega zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pod warunkiem spełnienia określonych wymogów, takich jak zgłoszenie wpłaty na odpowiednim formularzu i udokumentowanie transakcji. W artykule omówiono, jak ważne jest zrozumienie przepisów oraz odpowiednie ich stosowanie, aby skorzystać ze zwolnienia podatkowego, co pozwala na wsparcie bliskich w realizacji celów mieszkaniowych bez dodatkowego obciążenia podatkowego.
Potrzebujesz wsparcia w zakresie darowizn na cele mieszkaniowe? Skorzystaj z naszych usług porad prawnych online i profesjonalnego przygotowania pism. Zapewniamy kompleksowe doradztwo, abyś mógł bezpiecznie korzystać ze zwolnień podatkowych. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami...
>> więcej informacji o autorze