Zakaz zmiany odpływu wód opadowych, pismo z gminy, jak odpowiedzieć?

• 2025-02-09
• Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska

Zwracam się o poradę z powodu otrzymanego z gminy pisma. Na wstępie wyjaśnię, że przed 8 laty kupiłam działkę ogrodzoną z istniejącym już wjazdem. Wybudowałam na niej dom, zrobiłam odwodnienie – wodę zbieram do studni oraz zbiorników na wodę deszczową. Wykorzystuję ją do nawadniania ogrodu. Działka jest położona na wzniesieniu, najwyżej z całego sąsiedztwa, ale jestem też właścicielką sąsiedniej działki poniżej i nigdy nie miałam na niej problemu z wodą opadową. Dlatego z ogromnym zdziwieniem przeczytałam otrzymane od gminy pismo, w którym jestem proszona o przedłożenie dokumentów na geometrię wjazdu oraz o sposobie odwodnienia nieruchomości. Pewne fakty niestety się łączą – otóż pismo dostałam, gdy złożyłam wniosek w imieniu kilkunastu osób, ażeby gmina utwardziła nam drogę, przy której mieszkamy. Uważam, że jest to złośliwe działanie, ale nie mam pojęcia, jak do tego podejść, jak im odpisać? Czy w ogóle odpisywać? Oczywiście budowa domu odbyła się całkowicie legalnie – na pozwolenie budowlane. Proszę mi coś doradzić.

Zakaz zmieniania kierunku odpływu wód opadowych

Na pismo z urzędy gminy należy odpisać. Pismo to bowiem wskazuje, że istnieje podejrzenie, iż zmieniła Pani bezprawnie kierunek wód opadowych. Gmina podnosi, że wykonała Pani niwelację działki poprzez jej podniesienie, co stanowi działanie szkodliwe dla gruntów położonych w sąsiedztwie Pani działki, w tym zapewne dla działki drogowej. Faktycznie zaś art. 234 ust. 1 ustawy – Prawo wodne stanowi, że:

„1. Właściciel gruntu, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej, nie może:

1) zmieniać kierunku i natężenia odpływu znajdujących się na jego gruncie wód opadowych lub roztopowych ani kierunku odpływu wód ze źródeł – ze szkodą dla gruntów sąsiednich;

2) odprowadzać wód oraz wprowadzać ścieków na grunty sąsiednie.”

Wójt (burmistrz, prezydent) uprawniony do wydania decyzji nakazującej przywrócenie stanu poprzedniego

Nie ma tu znaczenia, czy grunty sąsiednie są m.in. również Pani własnością. Ustawa nie dokonuje tutaj żadnego rozróżnienia. Ustęp 3 stanowi, że jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, z urzędu lub na wniosek, w drodze decyzji, nakazuje właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom, ustalając termin wykonania tych czynności. Co ważne, tenże nakaz otrzymany z gminy nie zwalnia Pani z obowiązku uzyskania pozwolenia wodnoprawnego albo dokonania zgłoszenia wodnoprawnego, jeżeli są wymagane. Ustęp 5 mówi natomiast, że postępowania w sprawie decyzji, o której mowa w ust. 3, nie wszczyna się tylko wówczas, gdy upłynęło 5 lat od dnia, w którym właściciel gruntu sąsiedniego dowiedział się o szkodliwym oddziaływaniu na jego grunt.

Również § 29 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, zabrania zmiany naturalnego spływu wód opadowych w celu kierowania ich na teren sąsiedni i tu również nie ma żadnej różnicy, czy ów teren sąsiedni jest Pani, czy innej osoby (podmiotu). Wszak działki w przyszłości mogą być sprzedawane i obowiązkiem gminy jest dbać i pilnować przestrzegania stosunków wodnych. Gmina więc ma prawo żądać od Pani dokumentów, o których jest mowa w otrzymanym piśmie.

Aby uwolnić się od obowiązku przywrócenia stanu poprzedniego lub wykonania urządzeń zapobiegających szkodom na swój koszt (np. mury oporowe etc.) – musi Pani wykazać, że dokonała uzgodnienia oraz przedstawić taki sposób odwodnienia posesji, z którego nie będzie wynikać, że doszło do zmiany kierunku odpływu wód opadowych oraz że nie kieruje Pani wód opadowych z jednej działki na drugą.

Kara grzywny za zmianę kierunku odpływy wód opadowych

Nadto, zgodnie z art. 478 pkt 1 Prawa wodnego – kto wbrew przepisowi art. 234 ust. 1 zmienia kierunek i natężenie odpływu znajdujących się na jego gruncie wód opadowych lub roztopowych lub kierunek odpływu wód ze źródeł, lub odprowadza wody, lub wprowadza ścieki na grunty sąsiednie, podlega karze grzywny, która jest wymierzana w trybie Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

Jeśli zatem organ ustali, że doszło do naruszenia art. 234 ust. 1, jak i § 29 Rozporządzenia, to grozi Pani obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego zgodnego z prawem, względnie wykonanie urządzeń zabezpieczających, jak i grzywna.

Ciężar dowodu spoczywa na właścicielu nieruchomości

W takiej sprawie generalnie ciężar dowodu spoczywa na Pani. Gmina mogła otrzymać donos lub na mocy samej tylko wizji lokalnej powziąć wątpliwości co do tego, czy nie doszło do naruszenia. Właściciel zaś winien wykazać, że nie ma zmiany kierunku, że jej nigdy nie dokonał, a tym samym powołane przez gminę przepisy nie znajdują zastosowania.

Na ten moment odpowiedziałabym gminie lakonicznie, że nie było zmiany kierunku ani żadnych prac z tym związanych. Jakakolwiek praca, jaką wykonała Pani na działce, nie zmieniła zastanego kierunku odpływu wód opadowych, tym bardziej nie może być mowy o zagrożeniu dla działek sąsiednich, bo stan odpływu jest taki sami od chwili nabycia działki. Proszę również dodać, że wszelkie prace budowlane były realizowane na mocy pozwolenia na budowę. Następnie proszę czekać na ich ruch.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne - Dz.U. 2017 poz. 1566