Mamy 12 503 opinii naszych Klientów
Nierzadką sytuacją jest przypadek, w którym członkowie rodziny pomagają w spłacie kredytu. Z uwagi na coraz bardziej rygorystyczne wymogi stawiane przez banki często rodzice mający lepszą zdolność kredytową pełnią rolę współkredytobiorców. W związku z tym zastanowimy się, czy spłata kredytu za członka rodziny jest darowizną i czy w tym zakresie powstaje obowiązek podatkowy.
Jak już wskazaliśmy, częstym przypadkiem jest branie kredytu bankowego przez kilka osób. Ma to na celu uzyskanie zdolności kredytowej i zbudowanie wiarygodności w ocenie banku. W takiej sytuacji mamy do czynienia z tzw. zobowiązaniem solidarnym.
Zgodnie z art. 366 § 1 Kodeksu cywilnego – kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu – aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.
Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika więc, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Zatem każdy z dłużników solidarnych odpowiada za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.
Powoduje to, że bank może dochodzić zapłaty całej należności wynikającej z zaciągniętego kredytu nawet od jednego dłużnika, który dysponuje największą zdolnością do spłaty. W takiej sytuacji dłużnik spłacający może wobec pozostałych wystąpić z roszczeniem regresowym.
WAŻNE!
Istotą solidarnego długu jest ponoszenie odpowiedzialności przez wszystkich dłużników łącznie, jak i przez każdego z osobna.
W kontekście tak przedstawionych okoliczności należy zastanowić się, czy w przypadku spłaty zobowiązania wynikającego z kredytu solidarnego możemy mówić o darowiźnie. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego – przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Treść tego świadczenia określa umowa darowizny. Zatem jeśli strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.
WAŻNE!
Umowa kredytowa stanowi odrębny od umowy darowizny stosunek zobowiązaniowy. Spłaty kredytu przez współkredytobiorców, tj. dłużników solidarnych z umowy kredytu,, nie można zakwalifikować jako darowizny.
W przypadku darowizny obowiązek podatkowy spoczywa na osobie obdarowanej. Jeżeli jest to darowizna pomiędzy członkami najbliższej rodziny, to istnieje możliwość skorzystania z całkowitego zwolnienia od podatku na mocy art. 4a ustawy SD. W takim przypadku konieczne jest złożenie zgłoszenia SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny. Gdy mówimy o darowiźnie pieniężnej, ważne jest, aby została dokonana w formie przelewu bankowego lub przekazu pocztowego.
Jak jednak wskazaliśmy uprzednio, w przypadku gdy jeden ze współkredytobiorców spłaca kredyt przynależny innej osobie, to nadal uznajemy, że spłaca on swoje własne zobowiązanie.
Skoro osoba spłaca swoje własne zobowiązanie, to nie można uznać, że druga osoba doznaje jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego. W konsekwencji, jeżeli nie mamy do czynienia z darowizną, to równocześnie nie występuje obowiązek podatkowy w zakresie podatku od spadków i darowizn. Takie stanowisko jest powszechnie akceptowane przez organy podatkowe. Jak czytamy w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 30.11.2018 r., nr 0111-KDIB2-2.4015.101.2018.1.BFP:
„Spłaty kredytu przez współkredytobiorcę, tj. dłużnika solidarnego z umowy kredytu, nie można zakwalifikować jako darowizny. Oznacza to, że powyższe nie będzie skutkować powstaniem po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Tym samym z tytułu spłaty rat kredytu przez rodziców na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek składania zgłoszenia SD-Z2, które służy do zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych.”
To oznacza, że osoba otrzymująca spłatę kredytu nie ma obowiązku składania zgłoszenia SD-Z2 ani też żadnego innego dokumentu do urzędu skarbowego z tego tytułu. Warto jednak podkreślić, że z tego rodzaju sytuacją mamy do czynienia wyłącznie w przypadku solidarnego kredytu.
Przykład 1.
Podatnik wraz z rodzicami zaciągnął kredyt hipoteczny na zakup mieszkania. W mieszkaniu tym mieszka tylko podatnik, jednakże kredyt spłacają wyłącznie jego rodzice. Z uwagi na fakt, iż mamy do czynienia z zobowiązaniem solidarnym, po stronie podatnika nie powstaje darowizna oraz nie powstaje konieczność zapłaty podatku od darowizny.
Przykład 2.
Podatnik zaciągnął samodzielny kredyt hipoteczny na zakup mieszkania. Z uwagi na trudną sytuację finansową raty kredytu spłaca jego babcia. W tych okolicznościach babcia nie jest współkredytobiorcą i nie jest dłużnikiem solidarnym. Podatnik uzyskuje zatem przysporzenie majątkowe poprzez zmniejszenie jego pasywów, czyli de facto dochodzi do darowizny. To powoduje, że po stronie podatnika powstaje obowiązek podatkowy w zakresie podatku od spadków i darowizn. W tym przypadku konieczne będzie dokonanie zgłoszenia SD-Z2.
WAŻNE!
Spłata kredytu solidarnego przez członka rodziny nie rodzi dla drugiej osoby konieczności zapłaty podatku od spadków i darowizn. Nie jest zatem konieczne składanie zgłoszenia SD-Z2.
Przechodząc zatem do podsumowania dzisiejszego artykułu, możemy wskazać, że w sytuacji gdy mamy do czynienia z kredytem solidarnym, w ramach którego każdy ze współkredytobiorców jest odpowiedzialny za całość zadłużenia, to nie pojawia się darowizna, gdy jedna osoba dokonuje spłaty kredytu przypadającej na drugą osobę.
Potrzebujesz porady prawnej dotyczącej spłaty kredytu za członka rodziny? Skontaktuj się z nami! Oferujemy profesjonalne doradztwo online oraz pomoc w przygotowaniu dokumentacji. Dowiedz się, czy spłata kredytu w takiej sytuacji może być traktowana jako darowizna i czy wiąże się to z obowiązkami podatkowymi. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 30.11.2018 r., nr 0111-KDIB2-2.4015.101.2018.1.BFP
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami...
>> więcej informacji o autorze
